Zęby mleczne – wszystko, co warto wiedzieć!

Zęby mleczne to pierwsze pokolenie zębów, które zaczyna pojawiać się około szóstego miesiąca życia niemowlęcia. Między szóstym a trzynastym rokiem życia mleczaki wypadają, a na ich miejscu pojawiają się zęby stałe. Czy zęby mleczne mogą zostać na całe życie? Jak dbać o pierwsze ząbki maluszka?

Spis treści:

• Co to są zęby mleczne?
• Co wyróżnia mleczaki?
• Jak wyrzynają się zęby mleczne u dzieci?
• Kiedy pojawi się pierwszy ząbek?
• Jak dbać o zęby mleczne?
• Czy próchnica zębów mlecznych jest niebezpieczna?
• Pierwsze zęby – powód do dumy!

Co to są zęby mleczne?

Zęby mleczne, czyli zęby czasowe, zaczynają pojawiać się w buzi niemowlęcia mniej więcej wtedy, gdy bobas zaczyna próbować pierwszych pokarmów i rozszerzać dietę. U niektórych niemowląt ten proces zaczyna się dość wcześnie, przed ukończeniem sześciu miesięcy życia. U innych następuje chwilę przed pierwszymi urodzinami. Zdarza się, że czas pojawienia pierwszych ząbków maluszek dziedziczy po rodzicach. Jeśli u mamy lub taty ząbkowanie odbywało się nieco później, najprawdopodobniej i malec będzie mieć pierwsze mleczaki później niż jego rówieśnicy.

Zazwyczaj mleczaki rosną do ok. trzydziestego miesiąca życia. To, ile jest zębów mlecznych, jest kwestią stałą. Jest ich zwykle po dziesięć w szczęce i żuchwie. Mleczne zęby nie obejmują zębów przedtrzonowych. Ze względu na kształt koron i korzeni, a także wykonywaną czynność zęby mleczne dzieli się na trzy grupy. W połowie każdego łuku zębowego wyrastają dwa siekacze, obok nich znajdują się dwa trzonowce i jeden kieł. U niektórych przedszkolaków, gdy tylko skończy się wyrzynanie, czyli erupcja zębów, zaczyna się eksfoliacja, czyli wypadanie zębów. Wówczas w jamie ustnej mleczaki funkcjonują wymiennie z zębami stałymi.

Co wyróżnia mleczaki?

Mogłoby się wydawać, że mleczne zęby nie różnią się od zębów stałych. Są podobne kształtem i wyrastają w tych samych miejscach w jamie ustnej. Okazuje się jednak, że mają kilka charakterystycznych cech, dzięki czemu stomatolog z łatwością odróżni je od zębów stałych. Mleczaki u dzieci mają mniejsze i cieńsze korzenie niż zęby stałe. Zęby mleczne u dzieci mają też przy szyjce niewielki wałeczek szkliwa otaczający koronę, zwaną obręczą zęba.

Jak rozpoznać, które zęby są stałe, a które mleczne? Warto wiedzieć, że krzywizna korzenia w zębach mlecznych u maluchów uwidacznia się tylko w nieznacznym stopniu. Gdy zaczyna się proces wyrzynania zębów stałych, zęby mleczne zaczynają być rozchwiane.

Ta ruchomość nie powinna budzić niepokoju – jest w pełni fizjologiczna i pozwala na przygotowanie miejsca kolejnym zębom stałym. Można to zaobserwować, gdy maluch je lub mówi, np. podczas spaceru w wygodnej spacerówce marki Cybex E-Priam Plus, której siedzisko ustawisz w kilku wygodnych pozycjach.

Jak wyrzynają się zęby mleczne u dzieci?

Kolejność wyrzynania zębów mlecznych jest najczęściej podobna u wszystkich niemowląt. Bywa, że mleczaki u dzieci pojawiają się pojedynczo lub po kilka – to norma w obu przypadkach i nie należy się obawiać, że zęby rosną w niewłaściwy sposób. Czasem ząb pojawia się w jeden dzień, a Ty zauważysz jego obecność np. podczas posiłku, gdy niemowlę siedzi bezpiecznie w foteliku do karmienia, np. Hauck Alpha+, które rośnie z dzieckiem.

Kolejność wyrzynania zębów mlecznych jest następująca:

• dolne pierwsze siekacze mleczne wyrzynają się w okolicach 6-10 miesiąca życia;
• następnie górne pierwsze siekacze mleczne, które pojawiają się w okolicach 8-12 miesiąca życia;
• górne drugie siekacze mleczne, które zwykle obserwujemy w okolicach 9-13 miesiąca życia;
• dolne drugie siekacze mleczne, które zaczynają pojawiać się w okolicach 10-16 miesiąca życia;
• górne pierwsze trzonowce mleczne – te wyrzynają się w okolicach 13-19 miesiąca życia;
• dolne pierwsze trzonowce mleczne – widoczne są w okolicach 14-18 miesiąca życia;
• górne kły mleczne, zaczynają być widoczne ok. 16-22 miesiąca życia;
• dolne kły mleczne, widoczne ok. 17-23 miesiąca życia;
• ostatnie są trzonowce – czyli dolne drugie trzonowce mleczne, które wyrzynają się w okolicach 23-31 m-ca życia;
• oraz górne drugie trzonowce mleczne, które pojawiają się w okolicach 25-33 m-ca życia.

Kiedy pojawi się pierwszy ząbek?

Większość rodziców zastanawia się, ile jest zębów mlecznych i kiedy w jamie ustnej ich pociechy dostrzegą pierwsze krawędzie mleczaków. Moment, gdy nasz szkrab będzie w stanie samodzielnie rozdrabniać pokarmy malutkimi ząbkami, zależy od wielu czynników.

Jednym z najważniejszych są geny. W rodzinach, w których rodzice i dziadkowie ząbkowali późno, maluchy także zaczynają ten proces bliżej pierwszych urodzin. Czas, gdy pojawiają się ostatnie mleczaki, łączy się często jednocześnie z chwilą, kiedy wypadają zęby mleczne.

Proces wyrzynania zębów trwa już od chwili narodzin. Pojawianie się mleczaków czy wypadanie zębów mlecznych to widoczne etapy kształtowania się uzębienia. Nim jednak dojdzie do momentu, kiedy wypadają zęby mleczne, w jamie ustnej, szczęce i strukturach twarzy dzieją się liczne procesy. W ich efekcie powstają piękne, białe zęby. Jak rosną mleczaki?

Nabrzmiałe dziąsła

Rodzice niemowląt doskonale wiedzą, że zanim dowiedzą się, ile zębów mlecznych ma dziecko i kiedy zacznie się wypadanie zębów mlecznych u ich pociech, czeka ich etap wyrzynania mleczaków. To dość trudny czas dla wszystkich domowników. Większość maluszków zaczyna wówczas intensywnie wkładać paluszki do jamy ustnej, bierze do buzi rozmaite przedmioty, marudzi i płacze.

Dziąsła smyka stają się nabrzmiałe, a maleństwo intensywnie się ślini. Z tego względu warto mieć ze sobą zestaw chusteczek podczas spacerów w wózku – bezpiecznie przechowasz je w torbie pielęgnacyjnej, dołączonej do wózka 2w1 Riko Trex.

Niektóre bobasy przechodzą etap ząbkowania bezboleśnie. Inne wymagają podawania środków przeciwbólowych, miewają gorączkę i gorsze samopoczucie. Co ciekawe, ząbkowanie wiąże się u niektórych smyków z katarem, kaszlem i innymi objawami, które mogą być mylone z przeziębieniem.

Rozpulchnione dziąsła powodują, że niemowlak nie zawsze chce spożywać twarde produkty, a gdy dziąsła bolą. Częściej domaga się przystawiania do piersi lub korzystania ze smoczka czy butelki. Wówczas z pomocą przyjdzie chusta do noszenia lub kołyska, by ukoić płacz niemowlęcia, np. estetycznie wykonane łóżeczko i kołyska Lionelo Malin Evo.

Lionelo MALIN EVO łóżeczko, kołyska 3w1

499 zł

ZOBACZ

RIKO TREX wózek 2w1

1 799 zł

ZOBACZ

HAUCK Alpha+ krzesełko do karmienia

599 zł

ZOBACZ

●

●

●

Zęby ostre jak brzytwa

Mleczaki u dzieci są niewielkich rozmiarów, mają twarde zakończenia, przypominające grzebień. Mogą pojawiać się w jamie ustnej po jednym, w odstępach kilku dni lub tygodni, albo seriami. Zdarza się, że rodzic nie zauważy pierwszych mleczaków od razu. Czasem zorientuje się dopiero wtedy, gdy malec przypadkowo ugryzie go w palec albo uśmiechnie się szeroko podczas codziennego spaceru – np. w dobrze wentylowanym wózku Tutis Uno 3+ ze specjalnej edycji.

Pierwsze ząbki w buzi maluszka nie zawsze są idealnie gładkie i białe. Niekiedy zęby mleczne mogą mieć nierówności i nieznaczne przebarwienia. Pojawiają się one na skutek przyjmowanych leków, nieodpowiedniej pielęgnacji i higieny jamy ustnej lub w konsekwencji niewłaściwie zbilansowanej diety. Część z nich można zmniejszyć lub zupełnie usunąć dzięki systematycznemu myciu specjalnymi pastami.

Zamiast soków i gęstych przecierów dla ochrony zębów dobrze jest podawać wodę. Dodatkowo opłukuje ona zęby z resztek pokarmów, np. gdy maleństwo podróżuje w komfortowej spacerówce Peg Perego Vivace, którą można nabyć w zestawie Modular.

Ile zębów mlecznych ma zdrowe dziecko?

Pierwsze mleczaki mogą wyrzynać się w nietypowy sposób lub w innej kolejności niż zwykle się to dzieje u innych malców. Czasem dzieje się tak, nawet jeśli dbasz o zęby swojego maluszka i troszczysz się o jego jadłospis. W wyjątkowych sytuacjach dany ząb może zupełnie się nie pojawić w jamie ustnej i finalnie będzie ich mniej niż 20. U niektórych niemowląt w pierwszej kolejności można dostrzec drugie siekacze zamiast pierwszych bądź zęby dolne zamiast górnych.

To, ile zębów mlecznych ma dziecko w okolicy drugich urodzin, nie powinno niepokoić rodziców. Podobnie jak z przybieraniem na wadze i wydłużaniem się ciała, zęby rosną w bardzo indywidualny sposób. Jeżeli jednak masz wątpliwości, czy proces pojawiania się zębów przebiega prawidłowo, warto skonsultować swoje wątpliwości z pediatrą lub stomatologiem dziecięcym.

Kiedy wypadają mleczaki…

Wypadanie zębów mlecznych przypada na czas przedszkola. Na to, kiedy wypadają mleczaki, rzadko wpływa higiena jamy ustnej, choć z pewnością mleczaki mogą się kruszyć i być słabsze, jeśli dziecko spożywa zbyt mało białka, wapnia i niedostatecznie często myje zęby. Możliwe jest już wypadanie zębów mlecznych u 4-latka. Najczęściej wymiana zębów na stałe zaczyna się w okolicy 5. lub 6. roku życia dziecka.

Wypadanie mleczaków raczej nie boli. Zazwyczaj wiąże się z silnymi emocjami u maluchów. Przedszkolaki próbują samodzielnie rozruszać malutkie ząbki i z radością chwalą się pierwszymi usuniętymi mleczakami. Bywa, że to żeby stałe wypychają mleczaki i gdy pierwsze zęby są zbyt długo w jamie ustnej, zęby stałe próbują wyrzynać się w drugiej linii lub obok nich.

Warto zadbać o to, by kolejne zęby miały dostatecznie dużo miejsca na pojawienie się, by nie pokrzywiły się i wymagały konsultacji u ortodonty. To równie ważne, jak dbałość o prawidłową postawę niemowlęcia podczas podróży i noszenia smyka, dlatego warto postawić na bezpieczne nosidło dla niemowląt, np. MiniMeis G4.

Jak dbać o zęby mleczne?

Mleczaki pomagają w rozdrabnianiu pokarmów przez kilka pierwszych lat życia dziecka. Na ich kondycję wpływa dieta przyszłej mamy, a już po ich pojawieniu się – dokładna higiena jamy ustnej. Dbanie o mleczne zęby dobrze rozpocząć już wtedy, kiedy maleństwo ma kilka tygodni i jeszcze nie ząbkuje. To odpowiedni czas na przyzwyczajanie dziecka do zabiegów higienicznych i pielęgnacyjnych.

Skutecznym sposobem jest przemywanie dziąseł niemowlęcia gazą lub wacikiem nasączonym odrobiną przegotowanej wody po każdym posiłku. Do pierwszych prób mycia ząbków możesz użyć specjalnej nakładki na palec z miękkimi silikonowymi wypustkami. Nie wyganiaj malucha z łazienki, gdy myjesz zęby – niemowlak uczy się przez obserwację i z większą chęcią będzie sięgać po szczoteczkę, gdy robią to jego rodzice.

Czy próchnica zębów mlecznych jest niebezpieczna?

Próchnicę wywołują bakterie, które mogą przenosić się od matki już na etapie ciąży. Z tego względu tak ważna jest kontrola stomatologiczna przyszłej mamy i bieżące usuwanie ubytków w zębach. Zadbaj też o to, by już po urodzeniu niemowlęcia nie oblizywać łyżeczki, którą malec spożywa posiłki i nie brać do ust dziecięcego smoczka. Dzięki temu nie dochodzi do wymiany zarazków.

Choć zapewne spotkasz się z różnymi opiniami na temat konieczności leczenia próchnicy zębów mlecznych, nie ignoruj żadnych zmian widocznych na mleczakach. Postaraj się zabrać do stomatologa swojego smyka w okolicy 2. urodzin. Pierwsza wizyta u specjalisty nie musi od razu wiązać się z pełnym przeglądem małych ząbków. Znajdź w swojej okolicy lekarza potrafiącego nawiązać dobry kontakt z dzieckiem. Ważne, aby specjalista pozwolił usiąść na kolanach rodzica podczas badania i da smykowi czas, by dziecko oswoiło się z nową sytuacją.

Kiedy zęby mleczne zaczynają funkcjonować jednocześnie z zębami stałymi, powstaje ryzyko przeniesienia bakterii na zęby stałe. Właśnie z tego powodu wskazane jest bieżące usuwanie zmian w mleczakach, by zęby, które będziemy używać przez całe nasze dorosłe życie, były zdrowe i silne. Dzięki temu przedszkolak uniknie bolesnego leczenia u stomatologa, a każda wizyta u specjalisty będzie przyjemnym doświadczeniem.

Pierwsze zęby – powód do dumy!

O mleczne zęby u dzieci dbaj od pierwszych miesięcy życia niemowlęcia. Jeśli Twoja pociecha unika mycia zębów i nie chce chodzić na wizyty do stomatologa, pomóc mogą kolorowe książeczki na temat higieny jamy ustnej i wesołe piosenki. Na pierwsze wizyty wybierz gabinet, w którym dziecko może korzystać z kącika dla maluszka i otrzymać drobny upominek po wizycie.

W domu używaj szczoteczki dopasowanej do wieku dziecka i pasty o owocowym smaku – to zachęci smyka do jej częstego używania. Szczoteczki do zębów z postaciami z ulubionych bajek, specjalna klepsydra pokazująca czas mycia zębów – to wszystko pomoże lepiej zadbać o małe ząbki. Masz sprawdzone sposoby, by zachęcić dziecko do mycia zębów? Opowiedz o tym w komentarzu poniżej!