Depresja poporodowa – czym jest i jak się objawia?
Narodziny dziecka stanowią zazwyczaj jedne z najszczęśliwszych chwil w życiu kobiety. Niestety, radość tę coraz częściej burzy depresja poporodowa. Według statystyk dotyka ona już co ósmą matkę. Dowiedz się, na czym polega i ile trwa depresja poporodowa.
Spis treści:
- Depresja poporodowa a baby blues
- Depresja poporodowa – co to jest?
- Depresja poporodowa – przyczyny
- Depresja poporodowa – objawy
- Depresja poporodowa – ile trwa?
- Edynburska skala depresji poporodowej
- Czym jest depresja poporodowa u mężczyzn?
- Depresja poporodowa – jak ją leczyć?
- Możesz wygrać z depresją poporodową
Depresja poporodowa a baby blues
Apatia oraz obniżony nastrój po porodzie są normą. Tak zwany baby blues może się pojawić w ciągu 10 dni po porodzie, a szczytowe nasilenie objawów obserwuje się w 4. albo 5. dobie. Uważa się, że zaburzenie to dotyka nawet 80% młodych matek. Zwykły smutek poporodowy krótko i ustępuje samoistnie, zazwyczaj w ciągu dwóch tygodni. Po tym czasie młoda mama chętnie powraca do nowych aktywności rodzicielskich, takich jak choćby spacery z maluszkiem w wózku Tutis Uno 3 Special Edition. Jeśli jednak baby blues przedłuża się albo nasila, skonsultuj się z lekarzem – to może być zwiastun depresji poporodowej.
Podczas baby blues kobiety bywają płaczliwe czy smutne, ale nie tracą kontaktu z noworodkiem, nie mają myśli samobójczych ani problemów z bezsennością, jak może to mieć miejsce w przypadku depresji poporodowej.
Nie wstydź się prosić o pomoc profesjonalnych terapeutów albo swoich bliskich. Otrzymanie właściwego wsparcia w tych wyczerpujących i trudnych dla kobiety chwilach jest bardzo ważne i pozwala szybciej wrócić do zdrowia.
Miej zatem na uwadze, że baby blues to nie to samo, co depresja poporodowa. Jej objawy przypominają nieco smutek występujący po porodzie, jednak poza apatią czy przygnębieniem występują też znacznie poważniejsze objawy, w tym osłabienie więzi z dzieckiem. Depresja trwa też zdecydowanie dłużej. Czym konkretnie się charakteryzuje, ile dokładnie trwa, jakie są jej objawy i przyczyny? Tego dowiesz się z poniższego artykułu.
Depresja poporodowa – co to jest?
Depresja po porodzie (z ang. postnatal depression, postpartum depression, PPD) to choroba dotykająca coraz więcej kobiet na całym świecie. Zgodnie z definicją, „depresja” to stan, który utrzymuje się przez minimum 14 dni. Podobnie jest w przypadku depresji poporodowej, której występowanie wiąże się ściśle z urodzeniem noworodka.
PPD występuje zwykle przez minimum kilka tygodni bądź miesięcy. Pojawia się najczęściej w okresie od 1. do 6. miesiąca po porodzie, choć zdarza się, że chorują na nie kobiety będące nawet kilkanaście miesięcy po wydaniu dziecka na świat. Dawniej uważano, że na chorobę tę zapadają wyłącznie kobiety. Dziś wiadomo jednak, że depresja poporodowa u mężczyzn również nie jest niczym zaskakującym.
Coraz większa świadomość społeczeństwa powoduje natomiast, że kobiety coraz częściej sięgają po pomoc. Jeśli zauważyłaś u siebie, bliskiej Ci młodej mamy albo młodego taty niepokojące objawy, które mogą wskazywać na depresję, nie bagatelizuj ich. Skorzystaj z profesjonalnej pomocy lekarza, psychologa bądź terapeuty. Zdrowie psychiczne jest tak samo istotne dla młodych rodziców jak zdrowie fizyczne. Wpływa nie tylko na samopoczucie i komfort mamy oraz taty, ale również ma istotne znaczenie w kontekście prawidłowej opieki nad niemowlakiem, obejmującej m.in. spacery w wózku Britax B-Agile M.
Depresja poporodowa – przyczyny
Depresja poporodowa jest zaliczana do najczęściej występujących powikłań po porodzie. Konkretne przyczyny tej choroby nie są znane. Badania naukowców wskazują, że na wystąpienie depresji po porodzie są bardziej narażone kobiety, które chorowały na depresję w przeszłości albo w czasie ciąży. Może ona pojawić się też u mam, które doświadczyły depresji po poprzednim porodzie.
Zauważono ponadto, że powikłany bądź ciężki poród, jak również złe wrażenia związane z pobytem w szpitalu, mogą przyczyniać się do wystąpienia choroby. Czynnikiem ryzyka jest też brak akceptacji ciąży oraz dziecka przez bliskie matce osoby, a także brak wsparcia ze strony innych osób po wydaniu dziecka na świat.
Nie bez znaczenia są duże zmiany występujące w organizmie oraz życiu świeżo upieczonej mamy. Gwałtownie spada poziom hormonów płciowych, które w czasie ciąży odpowiadały za jej właściwy przebieg oraz rozwój malca. Pojawiają się też nowe marzenia oraz obowiązki, takie jak karmienie, przewijanie czy spacery z malcem w wózku Cybex Priam 4.0 Eco. Kobieta ma obawy, czy sprosta wszystkim wymaganiom swej pociechy. Stara się być jak najlepszą matką, co nie zawsze jest proste, zwłaszcza w przypadku mam jedynaków.
Każde stresujące wydarzenie, dolegliwości i choroby maluszka, a także komplikacje okresu okołoporodowego rzutują na jej stan psychiczny. Kobiety nadwrażliwe, z pesymistycznym obrazem świata, skłonne do lęków lub perfekcjonistki są bardziej narażone na wystąpienie depresji poporodowej.
Istnieją też dowody na genetyczne uwarunkowanie depresji poporodowej. Jeżeli matka ciężarnej chorowała kiedyś na tę chorobę, to występuje duże prawdopodobieństwo, że również jej córka, po urodzeniu swojej pociechy, zapadnie na to schorzenie.
Depresja poporodowa – objawy
Jeżeli apatia, obniżony nastrój, smutek i drażliwość przedłużają się lub przybierają na sile, trwają przynajmniej kilkanaście dni i coraz bardziej niepokoją Ciebie lub bliskie Ci osoby, skorzystaj z porady specjalisty. W takich przypadkach zaleca się jak najszybszą wizytę u psychiatry, psychoterapeuty lub lekarza rodzinnego bądź ginekologa.
Co zatem powinno Cię zaniepokoić? Skorzystaj z pomocy specjalisty, jeśli zauważysz u siebie takie objawy depresji poporodowej, jak:
- poczucie, że nic Cię nie cieszy, nawet rzeczy, które wcześniej sprawiały Ci radość,
- uczucie smutku i obniżenie nastroju przez większość dnia,
- podenerwowanie,
- lęk odczuwany na różne sposoby, np. w postaci wielokrotnego wzywania pediatry w obawie, że Twój maluszek jest chory, gdy później okazuje się, że wszystko jest z nim w porządku, obaw o złe oceny Ciebie jako matki czy też strachu przed pozostaniem samej w domu,
- niechęć do wstania z łóżka, brak siły i chęci do wykonywania najprostszych, podstawowych czynności, takich jak ubranie się, umycie, zadbanie o siebie,
- poczucie winy o wszystko, zwłaszcza o to, że nie potrafisz być wystarczająco dobrą matką dla Twojego smyka,
- poczucie, że jesteś złą matką i nie radzisz sobie dobrze z opieką nad potomkiem,
- trudności z zasypianiem i snem, przejawiające się przede wszystkim w płytkim śnie, łatwym wybudzaniu, budzeniu się bardzo wcześnie rano (jeszcze „przed budzikiem”) i innych nieprawidłowościach, których nie można wyjaśnić rytmem snu Twojej pociechy,
- utrata apetytu lub „zajadanie” smutku,
- długotrwałe, nawet wielotygodniowe lub wielomiesięczne trudności z podjęciem prostych decyzji, dotyczących np. tego, w co ubrać dziecko albo czy wyjść z nim na spacer z wózkiem Cybex Eezy S+ 2,
- poczucie, że nikt nie jest w stanie Ci pomóc lub że nigdy nie będzie tak, jak sobie wymarzyłaś,
- uczucie ciągłego osłabienia i zmęczenia.
Oczywiście nie wszystkie objawy depresji poporodowej muszą występować u Ciebie jednocześnie. Jeśli jednak jest ich przynajmniej kilka, skorzystaj z porady specjalisty.
Depresja poporodowa – ile trwa?
Depresja poporodowa pojawia się zazwyczaj przed upływem 4. tygodnia od narodzin dziecka i może trwać od 3 do nawet 9 miesięcy. Zdarzają się jednak przypadki, gdy choroba ta rozpoczyna się kilka lub nawet dwanaście miesięcy po porodzie i trwa około 1 roku. Jeśli po takim czasie objawy nie ustępują, z dużym prawdopodobieństwem można podejrzewać rozwój tzw. depresji wewnątrzpochodnej (endogennej) albo szukać innych niż macierzyństwo i poród przyczyn choroby.
Edynburska skala depresji poporodowej
Aby właściwie rozpoznać depresję po porodzie, stosuje się narzędzie pomocnicze. Edynburska skala depresji poporodowej to dość łatwy do samodzielnego wypełnienia test, który polega na odniesieniu się do 10 stwierdzeń i wyborze jednej z dostępnych odpowiedzi, np. „nigdy”, „raczej nie”, „czasami” albo „często”. Ogólne pytanie brzmi: Jakie odczucia miałaś najczęściej w ostatnim tygodniu? 10 wspomnianych stwierdzeń to natomiast:
- czułam się tak nieszczęśliwa, że płakałam,
- czułam się samotna i nieszczęśliwa,
- czułam się tak nieszczęśliwa, że nie mogłam spać w nocy,
- wydarzenia przerastały mnie,
- patrzyłam w przyszłość z nadzieją,
- byłam zdolna do radości oraz dostrzegania radosnych stron życia,
- zdarzało się, że myślałam o zrobieniu sobie krzywdy,
- czułam się przestraszona i bez większych powodów wpadałam w panikę,
- niepotrzebnie się obwiniałam, kiedy coś mi się nie udawało,
- bez ważnego powodu czułam lęk i niepokój.
Test ten należy traktować jedynie jako narzędzie pomocnicze, które nie zastąpi kontaktu i badania lekarskiego. Jego samodzielne wypełnienie nie jest podstawą do stwierdzenia depresji, jednakże na pewno pomaga w sprawdzeniu, czy dzieje się z Tobą coś niepokojącego.
Czym jest depresja poporodowa u mężczyzn?
Wiesz już, że depresja poporodowa może występować również u panów. Na czym polega depresja poporodowa u mężczyzn? Czy istotnie różni się od choroby kobiecej?
Skala depresji poporodowej u ojców w naszym kraju nie jest znana. Prowadzone za granicą badania pokazują jednak, że problem ten dotyczy około 10-20% mężczyzn na świecie. Objawy choroby u mężczyzn mogą się nieco różnić od objawów występujących u kobiet. Mężczyzna często wycofuje się, odsuwa od bliskich i zamyka w sobie. Może też bronić się przed własnymi emocjami poprzez uciekanie w zachowania autodestrukcyjne lub ranienie innych. Niechętnie pomaga partnerce w opiece nad niemowlęciem czy wychodzeniu z nim na spacery, np. w wózeczku Baby Jogger City Mini GT2.
Kobieta ma niejako społeczne przyzwolenie na swą emocjonalność, słabość i łzy, zwłaszcza w trudnym czasie połogu. Jeśli chodzi natomiast o panów, to wciąż w Polsce i innych krajach zakorzeniony jest stereotyp silnego mężczyzny, który nigdy nie płacze. Dlatego też znacznie rzadziej zgłaszają się oni po pomoc niż kobiety. To powoduje, że realna skala problemu depresji poporodowej u ojców może być większa. Nie lekceważ zatem objawów depresji u mężczyzn.
Depresja poporodowa – jak ją leczyć?
Depresja poporodowa to poważna, bardzo wyczerpująca choroba wymagająca specjalistycznej pomocy. Niezależnie od tego, czy jesteś kobietą, czy mężczyzną, jeśli widzisz u siebie niepokojące objawy mogące wskazywać na depresję, jak najszybciej skontaktuj się z lekarzem, psychologiem lub terapeutą.
Aby postawić właściwą diagnozę, specjalista porozmawia z Tobą, zapyta o Twoje zachowanie, myśli i nastrój, a także przeprowadzi odpowiednie testy psychologiczne. Zaleca się też wizytę u internisty, który może zlecić dodatkowe badania pozwalające wykluczyć inne przyczyny obniżenia nastroju. Na przykład choroby tarczycy mogą skutkować złym samopoczuciem, apatią i stanami depresyjnymi.
Depresja poporodowa wymaga leczenia. Zazwyczaj obejmuje ono farmakoterapię, psychoterapię albo psychoedukację. Leki przeciwdepresyjne są wydzielane do mleka matki, co sprawia, że każda terapia wymaga kontroli lekarza. Specjalista często przepisuje najmniejszą dawkę leku pozwalającą leczyć chorobę. Po około 6 tygodniach ocenia skuteczność terapii. Średni czas leczenia wynosi 7 miesięcy. Lekarz psychiatra zazwyczaj zaleca równolegle do leczenia farmakologicznego terapię u psychologa.
Możesz wygrać z depresją poporodową
Jeśli zauważasz u siebie, swojego partnera albo bliskiej osoby, która niedawno została rodzicem, przedstawione wcześniej objawy depresji poporodowej, np. długotrwałe poczucie winy, zwróć się o pomoc do specjalisty. Depresja to podstępna choroba, która odbiera radość życia. Dzięki odpowiedniej pomocy terapeutycznej czy farmakologicznej możesz jednak z nią wygrać i odzyskać szczęście. Pamiętaj, że od stanu rodziców zależy też zdrowie dziecka.
Czy masz za sobą doświadczenie depresji poporodowej? Podziel się z nami swoją historią w komentarzu. Zobacz też nasz bogaty asortyment sprzętów i akcesoriów dziecięcych, które uprzyjemnią chwile z noworodkiem i niemowlakiem. W naszej ofercie znajdziesz wysokiej jakości wózki spacerowe, np. model Baby Design Look Air czy Babyzen Yoyo 2.
Twój podpis: