Kiedy noworodek zaczyna widzieć? Pierwsze etapy rozwoju wzroku u niemowląt

Noworodek rodzi się z zapuchniętymi oczkami, a jego widzenie znacznie różni się od tego, jak świat oglądają jego rodzice czy starsze rodzeństwo. Dowiedz się, jak widzi noworodek, kiedy noworodek zaczyna widzieć kolory i jakie są pierwsze etapy rozwoju wzroku u niemowląt.

Kiedy noworodek zaczyna widzieć? Najważniejsze fakty:

• Kiedy noworodek widzi i w jaki sposób? Oczy noworodka po porodzie nie są jeszcze w pełni rozwinięte. Noworodek widzi na odległość 20-38 cm, nie odróżnia kształtów, a jego ostrość widzenia stanowi około 10% ostrości przeciętnego dorosłego.
• Jakie kolory widzi noworodek? Widzi tylko czerń, biel i odcienie szarości. Dziecko zaczyna widzieć kolory po 3.-4. tygodniu życia. Najpierw noworodek widzi czerwień, a w kolejnych tygodniach dostrzega niebieski, żółty i zielony.
• Jak widzi 2-miesięczne dziecko? Od 2. do 4. miesiąca życia narząd wzroku rozwija się intensywnie. Dziecko widzi już na odległość ok. 60 cm. Podąża wzrokiem za rodzicem i poruszającymi się przedmiotami. Rozpoznaje mimikę, rysy twarzy rodzica, odpowiada uśmiechem na uśmiech i dostrzega detale.
• Jak widzi niemowlę od 4. do 6. miesiąca? Malec poszerza pole widzenia i rozwija widzenie trójwymiarowe. Oczy niemowlaka skupiają się na przedmiotach. Malec widzi już kolor czerwony, żółty, niebieski i zielony.
• Jak widzi niemowlę od 6. do 12. miesiąca życia? Maluch rozwija widzenie przestrzenne i głębię ostrości, choć ostrość u rocznego smyka jest na poziomie połowy ostrości dorosłych. Dziecko chętnie obserwuje obiekty znajdujące się w oddaleniu.
• Aby wspierać wzrok dziecka, pokazuj mu książeczki kontrastowe oraz zbliżaj, oddalaj i przesuwaj na bok zabawki, sprawdzając, czy dziecko widzi je i skupia na nich wzrok. Nie pozwalaj maluchowi patrzeć w ekran tabletu i smartfona do 2. roku życia.

Już w 7. tygodniu życia płodowego u maluszka zaczynają kształtować się zawiązki oczu, a tydzień później zaczynają rosnąć powieki. Około 25. tygodnia ciąży zaczyna reagować na silny strumień światła przenikający przez powłoki brzuszne mamy. Nadal ma jednak zamknięte oczy, które otworzy dopiero 2 tygodnie później – około 27. tygodnia ciąży wykształca się u niego siatkówka i zdolność otwierania powiek. Naukowcom nie udało się ustalić, czy dziecko będące w łonie matki coś widzi. Wiadomo natomiast, co noworodek widzi po przyjściu na świat. 

Jak wygląda świat oczami dziecka? Jak widzi noworodek? W tym artykule wyjaśniamy, od kiedy dziecko widzi kolory i na czym polegają kolejne etapy rozwoju wzroku dziecka.

 

Wzrok noworodka i jego rozwój – pierwsze dni życia

Mimo że w okresie prenatalnym u malca następuje intensywny rozwój narządu wzroku, to gdy dziecko przychodzi na świat, oczy noworodka nie są jeszcze w pełni rozwinięte. Nic dziwnego – przecież w brzuchu u mamy panuje ciemność i sprawne oczy nie były dziecku właściwie do niczego potrzebne. Ponadto nierozwinięty wzrok noworodka stanowi swego rodzaju mechanizm obronny, umożliwiający ucieczkę od zbyt dużej ilości bodźców.

Jak widzi noworodek?

Zastanawiasz się, czy i do kiedy noworodek nie widzi? Panuje dość powszechne przekonanie, że krótko po urodzeniu noworodek nic nie widzi. Wynika ono przede wszystkim z zaobserwowania braku reakcji maluszka na twarze rodziców, zabawki o wyraźnych konturach oraz inne bodźce. To błędna opinia. Czy noworodek widzi? Tak, noworodek ma zdolność widzenia, ale jest ona znacznie ograniczona. Zmysł wzroku jest najsłabiej rozwiniętym zmysłem u maluszków po urodzeniu. 

Odpowiedź na pytanie, od kiedy niemowlę widzi czy też kiedy dziecko zaczyna widzieć rodziców, jest zatem jednoznaczna – od samego początku, jednak jego zmysł wzroku nie jest jeszcze dobrze rozwinięty. A co widzi dziecko po urodzeniu?

Jak widzi noworodek w 1. tygodniu? W pierwszych dniach życia noworodek jest krótkowidzem – nie widzi na dalekie odległości. Jego wzrok sięga na odległość zaledwie 20-38 centymetrów. Według niektórych źródeł odległość ta jest jeszcze mniejsza i wynosi maksymalnie do około 30 cm od jego twarzy. Jak widzi noworodek w 2. tygodniu? Otóż malec nie widzi kształtów – wszystko to, co znajduje się dalej, jest rozmazane i wygląda tak, jakby dziecko widziało wszystko przez zamazaną, mleczną szybę. Ostrość widzenia u tak małych dzieci nie przekracza zwykle 10% ostrości u przeciętnej osoby dorosłej.

Jakie kolory dziecko widzi w pierwszych tygodniach życia?

Wiesz już, kiedy noworodek zaczyna widzieć – dzieje się to już od pierwszych chwil po narodzinach. Jednak jego zdolność widzenia jest bardzo ograniczona nie tylko w zakresie odległości, ale też kolorystyki. Jakie kolory widzi noworodek? Początkowo maleństwo nie rozróżnia kolorów, a tylko reaguje na silnie kontrastujące barwy światła. Widzi tylko czerń, biel oraz odcienie szarości. Świadczą o tym odruchy wpływające na percepcję wzrokową, takie jak np. rozszerzanie się lub zwężanie źrenic przez mięsień tęczówki pod wpływem światła. Dzięki temu mogą one reagować na ciemność bądź światło. 

Kiedy noworodek zaczyna widzieć kolory?

[[[PRODUKT:https://magento2:sgY3EvTQ@bobowozki.com.pl/pozostale-artykuly/p/maxi-cosi-home-iora-lozeczko-dostawne-9157]]]

Co widzi miesięczne dziecko? Jako że w 1. miesiącu życia smyk dostrzega kontrastowe zestawienia czerni i bieli, warto podarować mu zabawki w tych kolorach. Miękkie książeczki, kostki, piłki i inne gadżety w czarno-białe pasy i motywy przykują jego uwagę i pomogą w prawidłowym rozwijaniu narządu wzroku. Kiedy dziecko zaczyna widzieć pozostałe barwy? Zaczyna je dostrzegać po upływie 3.-4. tygodnia życia. Najpierw jest to czerwień (dlatego bardzo często zabawki dla niemowląt są właśnie w tym kolorze), a dopiero w kolejnych tygodniach kolory niebieski, żółty i zielony. 

Uwzględniając to, jak widzi noworodek w 3. tygodniu życia, warto w tym czasie kupować smykowi duże zabawki w jaskrawych barwach i odcieniach i wkładać do łóżeczka, np. bezpiecznego Maxi Cosi Home Iora.

Uwaga! Zbadano, że w pierwszych dniach życia maluszki gorzej widzą to, co znajduje się w centrum ich pola widzenia, a lepiej to, co mieści się na obrzeżach. Z tego wynika, że noworodki nie widzą jeszcze przestrzennie.

Jak widzą niemowlaki? Rozwój narządu wzroku dziecka w pierwszych miesiącach życia

[[[PRODUKT:https://magento2:sgY3EvTQ@bobowozki.com.pl/pozostale-artykuly/p/chicco-baby-hug-4w1-air-lezaczek-fotel-krzeselko-10212]]]

Co widzi miesięczne dziecko? Niemowlęta nie potrafią jeszcze precyzyjnie ocenić, co znajduje się dalej, a co bliżej. Ich świat istnieje tylko w dwóch wymiarach, a obraz, który dostrzegają, jest płaski. Dopiero po paru miesiącach narząd wzroku maluszka rozwinie się i stanie się na tyle dojrzały, że pozwoli na rozróżnianie także innych kolorów i widzenie przestrzenne. Dopiero z czasem nabierze wymiarowości i ostrości. Miesięczne niemowlę próbuje natomiast koncentrować wzrok na przedmiotach i śledzić ich ruch.

Poszukujesz bezpiecznych i wygodnych akcesoriów dla niemowlęcia? Zobacz krzesełko do karmienia Maxi Cosi Home Minla, fotelik samochodowy Britax Baby-Safe Pro oraz leżaczek i bujaczek w jednym Chicco Hoopla.

Rozpoznawanie kształtów i ruchów – 2-4 miesiące

[[[PRODUKT:https://magento2:sgY3EvTQ@bobowozki.com.pl/pozostale-artykuly/p/stokke-flexi-bath-wanienka-wkladka-dla-noworodka-11236]]]

Kolejne tygodnie życia maleństwa przynoszą sporo zmian w kwestii rozwoju wzroku. Po 1. miesiącu życia dziecko widzi już kolor zielony, a pomiędzy 2. a 3. miesiącem ma zdolność obserwacji na odległość ok. 60 cm. Zaczyna ruszać gałkami ocznymi i potrafi podążać wzrokiem za poruszającymi się przedmiotami i za rodzicami. Dlatego w tym czasie warto zamontować nad jego łóżeczkiem karuzelę.

Co widzi 2-miesięczne dziecko? Pod koniec 2. miesiąca smyk umie skupiać uwagę na twarzy rodziców i osób, które się nad nim pochylają, np. podczas kąpieli w wanience, takiej jak Stokke Flexi Bath. Rozpoznaje ich mimikę i rysy twarzy oraz zaczyna odpowiadać uśmiechem na uśmiech. Jak widzi dwumiesięczne dziecko? Patrzy dwoma oczkami w to samo miejsce – wcześniej mogło się wydawać, że jedno oczko patrzy na coś innego niż drugie, co jest normalnym zjawiskiem u najmłodszych smyków.

Ile widzi 3-miesięczne dziecko? W 3. miesiącu życia mózg dziecka potrafi już połączyć informacje z obu oczu w jeden spójny obraz. Widziany obraz jest nadal rozmyty, ale zarazem przestaje być płaski. W tym czasie zanika widzenie podwójne, którego miejsce zajmuje widzenie trójwymiarowe. Malec zaczyna też rozpoznawać żółty kolor. W widoczny sposób zmniejsza się jego wrażliwość na światło – w efekcie maleństwo nie musi już mrużyć oczu tak często jak kiedyś.

Po ukończeniu 3. miesiąca smyka zaczyna rozpoznawać poszczególne osoby. Uczy się także dostrzegać detale w otaczającym go świecie – interesują go kolczyki i naszyjnik mamy, zabawki znajdujące się w pobliżu czy kolorowe przedmioty wydające dźwięki. Zaczyna dostrzegać własne dłonie – coraz chętniej obserwuje je, macha nimi i wkłada do buzi.

Jak widzi niemowlę w 4. miesiącu życia? Czteromiesięczne dziecko zaczyna rozpoznawać niebieski kolor. Dziecko umie też w przybliżeniu określić odległość. Jego ostrość widzenia nie jest nadal najlepsza, ale z całą pewnością zmiany w rozwoju jego narządu wzroku są zauważalne. 

Jak widzi 4-miesięczne dziecko? W tym czasie dość intensywnie rozwija się też u niego zmysł dotyku, co przekłada się na poprawę koordynacji między okiem a ręką. Dzięki temu dziecko nie tylko rozpoznaje swą ulubioną zabawkę, ale też umie już po nią sięgnąć i próbuje ją chwycić. Jakie kolory widzi 4-miesięczne dziecko? W tym okresie malec widzi już wszystkie podstawowe barwy: czerwoną, niebieską, żółtą i zieloną.

W okresie od drugiego do czwartego miesiąca życia maluszek zmienia się – od słabo widzącego, nierozróżniającego barw i szczegółów smyka z rozbieganymi oczkami do malca rozpoznającego już kilka kolorów, kształty i twarze osób, reagującego na ruch i śledzącego poruszające się postaci.

W czym bezpiecznie i komfortowo przewozić dziecko? Sprawdź polecane foteliki: Cybex CLOUD G oraz Britax Kidfix i-Size.

Zobacz też: Zabawy z 3-miesięcznym dzieckiem. 12 propozycji wspierających rozwój

Rozwój widzenia kolorów – 4-6 miesięcy

Pięcio- lub sześciomiesięczny brzdąc nie tylko interesuje się swoimi dłońmi, ale też stopami. To sprawia, że zaczyna poruszać główką, czego efektem jest poszerzenie pola widzenia. Maluszek nadal rozwija widzenie trójwymiarowe i widzi więcej – nie tylko to, co znajduje się w jego bliskim otoczeniu. Dzięki tak dużej zmianie w odbiorze otaczającego go świata smyk coraz chętniej poznaje otoczenie. Świat wokół postrzega coraz wyraźniej i bardziej szczegółowo, przez co dla niemowlęcia staje się on dużo ciekawszy. Między innymi z tej przyczyny sporo maluchów w tym wieku zaczyna się już przemieszczać – turlać, pełzać, a w końcu też raczkować.

Jak widzi 5-miesięczne dziecko? Po 5. miesiącu szkraby umieją już całkiem dobrze skupiać wzrok na różnych przedmiotach. Kiedy spostrzegą ulubioną albo interesującą zabawkę, ich oczka “nie uciekają” i nie poruszają się tak, jak wzrok noworodka. Coraz bardziej poprawia się też ich koordynacja ręka-oko oraz widzenie kolorów. Maluch całkiem wyraźnie widzi już czerń, biel, odcienie szarości, a także kolor czerwony, żółty, niebieski i zielony.

Wzrok przestrzenny i koordynacja wzrokowo-ruchowa – 6-12 miesięcy

[[[PRODUKT:https://magento2:sgY3EvTQ@bobowozki.com.pl/pozostale-artykuly/p/stokke-tripp-trapp-krzeselko-do-karmienia-newborn-set-10423]]]

Po 6. miesiącu życia u niemowlęcia następuje poprawa widzenia przestrzennego i głębi ostrości. Brzdąc zaczyna dostrzegać i obserwować dalej zlokalizowane obiekty. Z uwagą ogląda też trzymane w ręku zabawki i wychwytuje coraz więcej detali. Nadal doskonali koordynację ruchowo-wzrokową. Dzięki temu, że chętnie się porusza, może podchodzić do tego, co zauważy. W efekcie chętnie podpełza czy próbuje raczkować na przykład do zabawki, którą spostrzegł na podłodze albo łyżeczki, która mu wypadła z rączki podczas jedzenia w krzesełku, takim jak polecany model Stokke Tripp Trapp.

Roczny maluch całkiem dobrze widzi. Jego wzrok osiąga podobną sprawność, jak u dorosłego. Już po ukończeniu 8. miesiąca malec zaczyna widzieć świat prawie tak samo dobrze, jak mama czy tata. Dostrzega głębię, kontrasty, odcienie i niuanse barwne, jednakże widziany obraz nadal jest nieostry – ostrość widzenia u dzieci 12-miesięcznych jest na poziomie zaledwie połowy ostrości osób dorosłych. To całkowicie normalne – narząd wzroku dziecka nie ustaje w rozwoju. Ostrość, podobnie jak kontrast obrazu i widzenie trójwymiarowe poprawią się znacząco w kolejnych miesiącach. Pole widzenia u rocznego smyka jest niemal tak szerokie, jak w przypadku osoby dorosłej.

 

Monitorowanie i wspieranie rozwoju wzroku dziecka

Wiedza na temat tego, kiedy niemowlę zaczyna widzieć, jest bardzo przydatna do oceny prawidłowego rozwoju dziecka w tym zakresie. Dzięki naszym wskazówkom wiesz już, jak przedstawiają się kolejne etapy rozwoju narządu wzroku. To pomoże Ci też w monitorowaniu i właściwym wspieraniu rozwoju malca.

Uwaga! Specjaliści informują, że jeśli mózg dziecka nie nauczy się prawidłowo widzieć do trzeciego, najpóźniej do piątego roku życia, to w późniejszym okresie nie da się nadrobić straconego czasu. Dlatego tak ważne jest mądre wspieranie rozwijającego się wzroku dziecka już od pierwszych dni jego życia.

W jaki sposób wspierać wzrok niemowlaka? Stosuj się do poniższych wskazówek:

• Kilkutygodniowemu dziecku pokazuj z odległości kilkunastu centymetrów czarno-białe figury geometryczne, najlepiej na kartach książeczek. Możesz również zrobić karuzelę nad łóżeczkiem z elementów czarno-białych.
• Czytaj i pokazuj smykowi książeczki z obrazkami. Podczas czytania zasłaniaj mu po kolei oczy i sprawdzaj, jak dziecko reaguje. Jeżeli malec będzie gorzej widział na jedno oczko, zacznie okazywać swoje niezadowolenie.
• Zbliżaj, oddalaj i przesuwaj na boki zabawki. Sprawdzaj, czy dziecko skupia na nich wzrok i wodzi za nimi oczami. Możesz urozmaicić tę zabawę, zasłaniając naprzemiennie oczy dziecka. To dobry sposób na zabawę w leżaczku, np. modelu Baby Bjorn Balance Soft.
• Do 2. roku życia nie pozwalaj smykowi patrzeć w ekran tabletu ani smartfona. Niebieskie, mocne światło emitowane przez te sprzęty są szkodliwe dla jego mózgu i wzroku, gdyż mogą uszkodzić siatkówkę.
• Nigdy nie pal przy malcu i nie dopuszczaj, aby malec przebywał w zadymionym pomieszczeniu. Dym papierosowy stanowi jedną z kluczowych przyczyn rozwoju chorób oczu u dzieci.

Pamiętaj! Powyższe porady dotyczą dzieci urodzonych o czasie – wcześniaki powinny pozostawać pod stałą opieką okulisty, który indywidualnie wskaże konkretne zalecenia wspierające ich rozwój.

Kolor oczu dziecka — kiedy się zmienia?

Wiesz już, jak widzi noworodek i kiedy dziecko zaczyna widzieć kolory. A czy zmienia się barwa jego oczu? Tak, jest to nie tylko możliwe, ale nawet częste. 

Kiedy noworodkowi zmienia się kolor oczu? Kolor oczu u maluszka może się zmienić w pierwszych miesiącach życia, choć proces ten niekiedy przedłuża się i trwa nawet do 3.-4. roku życia. Jest to zazwyczaj normalne zjawisko. Jeżeli jednak zauważysz, że zmiana koloru oczu lub jednego oka następuje u starszego dziecka, to warto jak najszybciej skonsultować to z lekarzem okulistą i sprawdzić wzrok dziecka.

Kiedy wybrać się z dzieckiem do okulisty?

Wielu rodziców zastanawia się, czy ze wzrokiem maluszka jest wszystko w porządku. Kiedy należy wybrać się do specjalisty? Zrób to, jeśli zaobserwujesz u brzdąca niepokojące objawy, niezależnie od jego wieku:

• ropienie, łzawienie, częste mrużenie i tarcie oczu, 
• nadmierne zbliżanie się do przedmiotów, 
• białe odblaski na źrenicach,
• niesymetryczne źrenice, 
• problemy z rozpoznawaniem kolorów u starszego smyka, 
• nietypowe ruchy głowy, w tym np. częste przechylanie główki w jedną stronę,
• różnica w wyglądzie albo kolorze gałek ocznych.

Ponadto udaj się do specjalisty, gdy u miesięcznego smyka zaobserwujesz stałe odchylenie gałek ocznych od prawidłowego położenia oraz mimowolne ruchy oczu dziecka, a u 3-miesięcznego malca zauważysz brak reakcji na uśmiech rodzica, brak prób nawiązywania kontaktu wzrokowego i chwytania zabawek oraz reagowanie jedynie na przedmioty, które znajdują się blisko twarzy malca.

W przypadku 8-miesięcznego brzdąca rodzica powinna zaniepokoić słaba koordynacja na linii oko-ręka, brak skupiania uwagi na przedmiotach i reagowania na odbicia w lustrze. U rocznego malucha do niepokojących symptomów można zaliczyć niereagowanie na otoczenie i osoby, brak skupiania wzroku na przedmiotach znajdujących się w dalszej odległości, niezainteresowanie albo niedostrzeganie niedużych przedmiotów i zabawek.

Warto też skonsultować się z okulistą w przypadku stałego zezowania u dziecka. Zez może występować u kilkumiesięcznych niemowlaków, ale zwykle zanika samoistnie około 6. miesiąca życia. Później może jeszcze pojawiać się od czasu do czasu w określonych sytuacjach, np. w przypadku obserwowania przez malca przedmiotów z bliskiej odległości. Jeśli jednak 6-miesięczne dziecko i starsze nadal stale zezuje, należy wybrać się do specjalisty. Warto to zrobić również w przypadku stałego zezowania młodszych smyków, aby sprawdzić, z czego wynika ta dolegliwość. Dzięki ocenie funkcjonowania wzrokowego dziecka lekarz będzie mógł sprawdzić, czy zez wynika z naturalnych przyczyn, czy też jego przyczyną jest wada wzroku.

Miej też na uwadze, że poza wizytami wynikającymi z pojawienia się niepokojących objawów, warto również pójść na konsultację i badania profilaktyczne w celu oceny funkcjonowania prawidłowego widzenia dziecka. Na pierwszą wizytę najlepiej udać się po ukończeniu przez smyka 3. miesiąca życia. Specjalista powinien wykonać bezbolesne badanie wykluczające poważne choroby, takie jak nowotwory oka czy retinopatię wcześniaków. Rozwieje też ewentualne wątpliwości, np. dlaczego niemowlę robi wytrzeszcz oczu i w razie potrzeby sprawdzi, dlaczego niemowlę nie skupia wzroku na twarzy. Określi również częstotliwość kolejnych wizyt, wchodzących w skład bilansu zdrowia dziecka po ukończeniu 1., 2. oraz 4. roku życia. 

Jak sprawdzić, czy noworodek widzi?

Wiesz już, czy dziecko widzi po urodzeniu – tak, ale jego wzrok jest jeszcze niedoskonały. Aby sprawdzić, czy rozwija się prawidłowo i czy malec w ogóle widzi, warto wykonać prosty test polegający na podsunięciu mu przed buzię czerwonego przedmiotu. Powoli przesuwaj go i obserwuj, czy malec podąża za nim wzrokiem. Możesz również sprawdzić reakcję dziecka na zapalane światło. Jeśli wynik badania Cię zaniepokoi, jak najszybciej skonsultuj się z okulistą.

Kiedy dziecko zaczyna widzieć? Podsumowanie

[[[PRODUKT:https://magento2:sgY3EvTQ@bobowozki.com.pl/foteliki-samochodowe/p/maxi-cosi-pebble-360-fotelik-0-13kg-baza-familyfix-360-10257]]]

Wiesz już, kiedy dzieci zaczynają widzieć – dzieje się to już od pierwszych dni życia, jednak ich zmysł wzroku jest na początku bardzo ograniczony. Dopiero kolejne tygodnie i miesiące przynoszą ogromne zmiany w tym zakresie. Jak widzą niemowlaki? Dziecko widzi kolory i odcienie, zaczyna widzieć przestrzennie, a także rozpoznaje twarze bliskich i szczegóły otaczających go przedmiotów. Kilka pierwszych miesięcy to bardzo ważny czas dla rozwoju narządu wzroku, który może zaważyć na jakości wzroku w późniejszym życiu malca. Dlatego warto wspierać pociechę w tym procesie. Dzięki naszym wskazówkom będzie to łatwe i skuteczne. Czy wiesz, w jaki inny sposób wspierać rozwój wzroku u brzdąca? Podziel się z nami swoimi spostrzeżeniami i doświadczeniami.

Zobacz też bogaty asortyment sklepu BoboWózki. Oferujemy wysokiej jakości produkty wybrane przez ekspertów, takie jak fotelik samochodowy Maxi Cosi Pebble 360 z bazą FamilyFix, krzesełko do karmienia STOKKE TRIPP TRAPP, wózki głębokie i spacerowe, meble do pokoju dziecięcego, łóżeczka oraz szereg innych sprzętów i akcesoriów.

Przeczytaj także: Jak powinna wyglądać pierwsza kąpiel noworodka?

Źródła:

https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/77612,zmiana-koloru-oczu-u-dziecka

https://www.doz.pl/czytelnia/a2010-Kalendarium_wizyt_dziecka_u_okulisty

https://okulista.pl/artykuly/kiedy-udac-sie-z-dzieckiem-na-pierwsza-wizyte-u-okulisty/