Centyl – co to jest? Jak czytać siatki centylowe?

Siatki centylowe pozwalają w graficzny sposób ocenić przyjęte normy rozwojowe. Korzystanie z siatek pomoże Ci skontrolować, czy Twoja pociecha rozwija się prawidłowo. Centyl – co to za jednostka i jak się nią posługiwać?

Spis treści:

• Co to są centyle?
• Centyl – co to oznacza w praktyce?
• Siatka centylowa
• Podsumowanie

Co to są centyle?

Z pewnością od momentu, gdy zostałeś rodzicem, wielokrotnie słyszałeś o siatkach centylowych. Ich rozmaite wersje dostępne są w materiałach dla przyszłych rodziców, w szkołach rodzenia, szpitalach, a nawet książeczkach zdrowia maluszka. W natłoku spraw związanych z opieką nad bobasem łatwo się pogubić, a i samo prawidłowe korzystanie z siatek centylowych może wydawać się skomplikowane. Co to są centyle i czy należy traktować je jako obowiązkowe źródło wiedzy na temat rozwoju maluszka?

Siatki centylowe – co to jest? To nic innego, jak graficzne odwzorowanie rozkładu danej cechy w danej populacji, w zależności od płci oraz wieku. Dzięki siatkom centylowym można zdefiniować wzrost, masę ciała, ciśnienie tętnicze krwi, a także obwód głowy. O ile wśród dorosłych wiele norm jest podobnych, o tyle dzieci mogą rozwijać się w bardzo różnym tempie. To, że nasz bobas jest wyższy od swoich rówieśników lub waży połowę tego, co syn Twojej koleżanki w tym samym wieku, nadal może być w porządku i nie oznaczać choroby. Jeśli Twój smyk regularnie przybiera na wadze, jest radosny podczas spacerów w wygodnej spacerówce, np. Baby Design Look Gel, a Ty każdego dnia dostrzegasz jego nowe umiejętności, nie ma powodu do obaw – dzięki temu, że wiesz, co to są centyle, możesz na bieżąco czuwać nad rozwojem swojego dziecka!

Ale co to właściwie znaczy, „odpowiedni rozwój dziecka”? Jak go interpretować? Kamienie milowe w rozwoju dziecka. Jak przebiega rozwój malucha?

Centyl – co to oznacza w praktyce?

Już podczas pierwszej wizyty kontrolnej u pediatry, na którą możesz wybrać się praktycznym wózkiem głęboko-spacerowym Peg Perego Book, lekarz zważy i zmierzy Twoje niemowlę i zaznaczy na siatkach centylowych pojedyncze punkty. Z czasem ułożą się one w swego rodzaju wykres, który pozwoli uzyskać wiedzę na temat tempa wzrostu maluszka i jego cech szczególnych.

Co to centyle i siatki centylowe oraz dlaczego warto je zrozumieć? Jeżeli okazuje się, że Twoje dziecko jest na 25. centylu dla wzrostu, oznacza to, że 1/4 wszystkich dzieci w tym wieku i tej samej płci ma identyczny wzrost, co Twoje maleństwo lub jest niższa. 50. centyl – co to oznacza w przypadku wagi? To znak, że Twój smyk jest dokładnie pośrodku swojej grupy wiekowej i płci, jeśli chodzi o kilogramy. Gdy już wiesz, co to centyle, możesz dzięki nim co jakiś czas weryfikować szybkość wzrostu i przybierania na wadze swojej pociechy, a gdy coś wzbudzi Twój niepokój – skonsultować się ze specjalistą. Na umówioną wizytę w przychodni udaj się koniecznie z bezpiecznym i ergonomicznym fotelikiem dla niemowląt, np. Concord Reverso, montowanym tyłem do kierunku jazdy.

JANE CONCORD REVERSO PLUS i-Size fotelik RWF do 105 cm

1 549 zł

ZOBACZ

PEG PEREGO BOOK wózek 2w1

2 995 zł3 848 zł

ZOBACZ

BABY DESIGN LOOK GEL wózek spacerowy

1 049 zł

ZOBACZ

Kiedy korzystać z centyli?

Centyle – co to jest – specjalistyczne grafiki czy niezbędna pomoc dla rodzica? Tak naprawdę wiedza na temat tego, co to są centyle, jest Ci potrzebna wyłącznie wtedy, gdy raz na jakiś czas dziecko przechodzi kontrolę u specjalisty. Możesz też używać ich w domu, pamiętaj jednak, że każdy maluszek rozwija się w swoim tempie i bywa tak, że przez kilka tygodni nie przybiera na wadze, po czym w 2-3 dni zwiększa masę ciała nawet o 1 kg. Maluchy często rosną skokowo – gdy trenują naukę chodzenia, ich organizm skupia się na doskonaleniu tej jednej czynności, dlatego w tym czasie bobas może nie urosnąć nawet o kilka milimetrów. Innym razem – już po kilku tygodniach będziesz zmuszony na nowo ustawić ułożenie zagłówka w foteliku samochodowym, np. Silver Cross Balance.

Siatka centylowa

Czym są siatki centylowe? Zacznijmy od tego, że jest ich bardzo wiele – pomagają badać wzrost, wagę, obwód głowy lub inne parametry zdrowotne u dorosłych. Jeśli chcesz sprawdzić, czy Twoja pociecha nie ma nadwagi lub jest zbyt niska, potrzebna będzie Ci właśnie siatka centylowa. Co to znaczy? Wybierz siatkę, która odpowiada płci i wiekowi Twojego dziecka. Na osi poziomej zwykle podany jest wiek, a na osi pionowej – dana cecha, którą chcemy skontrolować. W miejscu przecięcia obu z nich zaznaczamy kropkę. Pomiar może przytrafić się pomiędzy wyszczególnionymi centylami, np. między 50. a 75. – ten obszar nazywany jest kanałem centylowym. Wzrost lub wagę maluszka możesz mierzyć co kilka tygodni, zawsze o tej samej porze, np. po spacerze w komfortowej spacerówce Silver Cross Jet, gdy smyk jest wypoczęty i skory do współpracy.

Gdy już rozumiesz, co to centyle, możesz sprawniej reagować na niepokojące zmiany, które dotyczą rozwoju Twojego dziecka. Jeśli widzisz, że Twoje niemowlę od dłuższego czasu jest apatyczne, słabo przybiera na wadze, jest płaczliwe i domaga się większej uwagi ze strony rodzica, być może jest to skok rozwojowy lub przyczyną są wychodzące właśnie pierwsze zęby. Jeżeli jednak taki stan utrzymuje się dłużej i maluch jest niespokojny podczas spacerów w ulubionym wózku spacerowym, takim jak Baby Jogger City Mini 2, dobrze jest obserwować go przez kilka dni i w razie dalszych obaw, wykonać podstawowe badania.

Zależy Ci na odpowiednim rozwoju kondycji fizycznej Twojego dziecka? Sprawdź ćwiczenia dla dzieci – 8 propozycji na gimnastykę dla dziecka

Wiedza, co to jest centyl i jak go używać, przyda się w całym okresie dojrzewania dziecka, w wieku niemowlęcym i nastoletnim. Oryginalne siatki centylowe WHO nieco różnią się od polskich wersji tych wykresów, zwykle korzysta się z wersji rodzimych, choć warto zwracać uwagę na zawarte w nich normy i dopasowywać wynik w zależności od konkretnych wykresów. Nieco inne mogą być siatki centylowe dla dzieci karmionych piersią, a inne – dla żywiących się mlekiem zastępczym. Specjalnych siatek centylowych używa się przy zaburzeniach i chorobach genetycznych, np. w zespole Downa lub zespole Marfana.

Podsumowanie

Opieka nad niemowlęciem to ogrom wątpliwości, nieprzespane noce i ciągłe dylematy, z którymi każdego dnia mierzą się rodzice. Beztroskie chwile, spędzane na zabawie i wędrówkach w nowoczesnym wózku spacerowym, takim jak Mast Swiss Design M4, który znajdziesz w naszym sklepie Bobowózki, przeplatają się ze skokami rozwojowymi, kolkami i nauką radzenia sobie z trudnymi emocjami. Centyle stanowią praktyczną pomoc dla rodziców i dziadków, i ułatwiają szybką reakcję, jeśli Twoja pociecha zaczyna chorować. Warto z nich regularnie korzystać, by mieć pewność, że Twój smyk otrzymuje najlepszą opiekę, na którą zasługuje!